الزامات کپسول آتش نشانی

الزامات کپسول آتش نشانی:

موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران تنها سازمانی است در ایران که بر طبق قانون میتواند استاندارد رسمی فرآورده ها را تعیین و تدوین و اجرای آنها را با کسب موافقت شورایعالی استاندارد اجباری اعلام نماید.وظایف و هدف های موسسه عبارتست از:

(تعیین٬ تدوین و نشر استانداردهای ملی – انجام تحقیقات بمنظور تدوین استاندارد بالا بردن کیفیت کالاهای داخلی٬ کمک به بهبود روشهای تولید و افزایش کارائی صنایع در جهت خودکفائی کشور ­ ترویج استانداردهای ملی – نظارت بر اجرای استانداردهای اجباری – کنترل کیفی کالاهای صادراتی مشمول استاندارد اجباری و جلوگیری از صدور کالاهای نامرغوب بمنظور فراهم نمودن امکانات رقابت با کالاهای مشابه خارجی و حفظ بازارهای بین المللی کنترل کیفی کالاهای وارداتی مشمول استاندارد اجباری بمنظور حمایت از مصرف کنندگان و تولیدکنندگان داخلی و جلوگیری از ورود کالاهای نامرغوب خارجی راهنمائی علمی و فنی تولیدکنندگان٬ توزیع کنندگان و مصرف کنندگان – مطالعه و تحقیق درباره روشهای تولید٬ نگهداری٬ بسته بندی و ترابری کالاهای مختلف – ترویج سیستم متریک و کالیبراسیون وسایل سنجش – آزمایش و تطبیق نمونه کالاها با استانداردهای مربوط٬ اعلام مشخصات و اظهارنظر مقایسه ای و صدور گواهینامه های لازم).موسسه استاندارد از اعضاء سازمان بین المللی استاندارد میباشد و لذا در اجرای وظایف خود هم از آخرین پیشرفتهای علمی و فنی و صنعتی جهان استفاده مینماید و هم شرایط کلی و نیازمندیهای خاص کشور را مورد توجه قرار میدهد. اجرای استانداردهای ملی ایران بنفع تمام مردم و اقتصاد کشور است و باعث افزایش صادرات و فروش داخلی و تأمین ایمنی و بهداشت مصرف کنندگان و صرفه جوئی در وقت و هزینهها و در نتیجه موجب افزایش درآمد ملی و رفاه عمومی و کاهش قیمتها میشود.

پیشگفتار

استاندارد کپسول آتش نشانی و آتش خاموش کن های پودری دستی که نخستین بار در سال ۱۳۵۲ تهیه گردید براساس پیشنهادهای رسیده و بررسی و تائید کمیسیون فنی مکانیک و فلزشناسی برای اولین بار مورد تجدیدنظر قرار گرفت و در پنجاه و یکمین جلسه کمیته ملی استاندارد مکانیک و فلزشناسی مورخ ۶۹/۱۲/۱۴ تصویب شد اینک باستناد بند ۱ ماده ۳ قانون اصلاحی قوانین و مقررات موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران مصوب بهمن ماه ۱۳۷۱ بعنوان استاندارد رسمی ایران منتشر میگردد .برای حفظ همگامی و هماهنگی با پیشرفتهای ملی و جهانی در زمینه صنایع و علوم استانداردهای ایران در مواقع لزوم مورد تجدیدنظر قرار خواهند گرفت و هر گونه پیشنهادی که برای اصلاح یا تکمیل این استاندارد برسد در تجدیدنظر بعدی مورد توجه واقع خواهد شد .بنابراین برای مراجعه به استانداردهای ایران باید همواره از آخرین تجدیدنظر آنها استفاده کرد .در تهیه و تجدیدنظر این استاندارد سعی شده است که ضمن توجه به شرایط موجود و نیازهای جامعه حتی المقدور بین این استاندارد و استاندارد کشورهای صنعتی و پیشرفته هماهنگی ایجاد شود .لذا با بررسی امکانات و مهارتهای موجود و اجرای آزمایشهای لازم این استاندارد با استفاده از منابع زیر تهیه گردیده است :

• AS 1846 – ۱۹۸۵
• CAN/ULC – ۵۰۴ – M86
• IS 2171 – ۱۹۷۶
• NFPA 10
•  BS 5423 AFNOR 61­۹۰۰

ویژگیهای ساخت و روشهای آزمون کپسول آتش نشانی و خاموش کننده های پودری دستی:

۱ ـ هدف و دامنه کاربرد : هدف از تدوین این استاندارد تعیین ویژگیهای ساخت و روشهای آزمون کپسول آتشنشانی وخاموش کننده های قابل حمل پودری دستی محتوی پودر قابل پر شدن مجدد است ظرفیت آتش خاموش کنهای دستی باید بین یک کیلوگرم تا ۱۴ کیلوگرم باشد .

۲ ـ تعاریف

۲ ـ ۱ ـ کپسول های آتشنشانی و خاموش کننده پودری :نوعی از وسایل امداد آتش نشانی است که در اثر سوراخ کردن و یا باز کردن مکانیزم عمل کننده آن فشار گاز فشردهای که در فشنگ گاز و یا در مخزن اصلی مخلوط با پودر وجود دارد پودر را به خارج پرتاب مینماید .اجزاء و قطعات کپسول  آتشنشانی و خاموش کننده پودری بشرح زیر میباشد .

 بدنه :بخشی از خاموش کننده است که پودر مورد استفاده در داخل آن قرار میگیرد .

گلوئی :بالاترین قسمت بدنه است که پودر از مجرای آن به داخل بدنه ریخته میشود .

 درپوش :قطعهای است که مجرای گلوئی را مسدود می نماید در بعضی از خاموش کننده هاشیر روی مجرای گلوئی نصب میشود .

رهانه :جزئی از خاموش کننده است که در صورت افزایش فشار گاز داخل بدنه از حدتعیین شده فشار اضافی را تخلیه مینماید . این رهانه بر روی بدنه و یا درپوش نصب میگردد و باید از نوع فنری باشد .

فشنگ گاز :مخزنی است که گاز فشرده مورد استفاده خاموش کننده در آن ذخیره میشود . این فشنگ را میتوان در داخل و یا خارج از بدنه خاموش کننده تعبیه نمود . تخلیه گاز این فشنگ میتواند بسته به طراحی از طریق باز کردن شیر فشنگی و یا سوراخ نمودن صفحه سوراخ شونده آن صورت پذیرد .

نگهدارنده فشنگ گاز :جزئی از کپسول های آتشنشانی و خاموش کننده نوع پودری فشنگ خارج و فشنگ داخل است که فشنگ گاز درون آن قرار میگیرد . این نگهدارنده در خاموش کننده های نوع پودری فشنگ خارج در کنار بدنه مستقر میگردد . در حالیکه در نوع فشنگ داخل در زیر درپوش قرار میگیرد .

اهرم سوراخ کننده :مجموعه قطعاتی است که توسط آنها بر اثر اعمال فشار و یا ضربه سوزن اهرم صفحه سوراخ شونده فشنگ گاز را در انواع فشنگ فاقد شیر سوراخ نموده و مسیر خروج گاز را باز مینماید .اجزاء اهرم سوراخ کننده عبارتند از :

• کفه ضربه خور
• میله ( اهرم اعمال فشار )
• سوزن
• فنر
• اجزاء گازبند کننده
• ضامن
• لوله ورودی گاز :  لوله ای است که گاز محتوای فشنگ را به نزدیک انتهای داخلی بدنه منتقل میکند .
• لوله خروجی داخلی : لوله انتقال پودر از داخل خاموش کننده به شیلنگ تخلیه میباشد این لوله در داخل بدنه قرار گرفته و طول آن در حدی است که از سر بدنه تا نزدیک انتهای آن استوار مییابد .
• شیلنگ تخلیه ( لوله خروجی خارجی) : شیلنگی است که از طریق آن پاشنده به بدنه مرتبط میگردد .

شیر کنترل تخلیه کپسول آتش نشانی یاخاموش کننده :شیری است که در مسیر تخلیه خاموش کننده قرار گرفته و عمل کنترل تخلیه پودر تحت فشار را عهده دار میباشد . این شیر میتواند روی درپوش خاموش کننده یا انتهای شیلنگ تخلیه تعبیه شود .اجزاء این شیر عبارتند از :

• بدنه شیر
• اهرم
• میله
• فنر
• سدکننده
• پاشنده ( نازل ): انتهائی ترین قطعه متصل به شیر و یا شیلنگ تخلیه کپسول های آتشنشانی و خاموش کننده است که پودرتحت فشار از مجرای ان بر روی اجسام مشتعل پاشیده میشود .
• فشارسنج :وسیله تعیین فشار داخل بدنه در انواع خاموش کننده های پودری تحت فشار میباشد .
• پایه :قسمت زیرین خاموش کننده میباشد . که میتواند قسمتی از بدنه و یا جدا از آن باشد .

۲ ـ ۲ ـ انواع کپسول آتش نشانی یا خاموش کننده های پودری : خاموش کننده های پودری به دو گروه زیر دسته بندی میشوند .

۲ ـ ۲ ـ ۱ ـ خاموش کننده های پودری فشنگ دار : الف : خاموش کننده های پودری فشنگ خارج در این نوع خاموش کننده فشنگ گاز در خارج از بدنه قرار دارد ب : خاموش کننده های پودری فشنگ داخل در این نوع خاموش کننده فشنگ گاز به درپوش متصل شده و در داخل بدنه قرار میگیرد .

 ۲ ـ ۲ ـ ۲ ـ خاموش کننده های پودری تحت فشار در این نوع خاموش کننده های گاز عمل کننده مستقیما درون بدنه ذخیره میگردد . این نوع خاموش کننده ها نیز فقط در ظرفیتهای تا ۱۴ کیلوگرم تولید میشوند .

۲ ـ ۳ ـ پودر عامل اصلی کپسول آتش نشانی یاخاموش کننده آتش در خاموش کننده های مورد نظر این استاندارد است که به دو گروه زیر تقسیم میشود :

الف : پودر خشک شیمیائی این نوع پودرها برای اطفأ انواع حریق به استثنای فلزات قابل اشتعال بکارمیروند (به استاندارد ملی ….. رجوع شود)

ب : پودر خشک این نوع پودرها برای اطفأ فلزات قابل اشتعال از قبیل منیزیم , تیتانیم , زیر کونیم, سدیم و پتاسیم بکار میرود ( به استاندارد ملی

۲ ـ ۴ ـ گاز عمل کننده :گاز فشردهای است که باعث بیرون رانده شدن پودر از خاموش کننده میگردد .انواع گازهای مورد استفاده در کپسول آتش نشانی یا خاموش کننده های پودری عبارتند از :

الف : گاز CO2 انیدرید کربنیک ) با درجه خلوص حداقل ۹۸ درصد ( برای خاموش کننده های از نوع پودری فشنگ دار ) ب : گاز ازت ( با درجه خلوص حداقل ۹۹/۹۹ درصد ) برای خاموش کننده های از نوع پودری تحت فشار

۲ ـ ۵ ـ فشار کار :عبارت است از فشاری که کپسول آتش نشانی یا خاموش کننده در شرایط عادی کار تحمل میکند ( حداکثر برابر ۱۷/۵ کیلوگرم بر سانتی متر مربع است ) فشار کار در مورد خاموش کنندههای پودری فشنگ دار عبارت است از فشاری که وقتی که سر پاشنده خروجی دستگاه بسته باشد و فشار داخل فشنگ بداخل بدنه وارد شود در داخل بدنه ایجاد میشود .

۲ ـ ۶ ـ فشار آزمون :فشاری معادل با ۲ برابر فشار کار خاموش کننده است . دو برابر فشار آزمون و یا حداقل ۲۵ کیلوگرم برسانتی متر مربع هر کدام که بیشتر است .

 ۲ ـ ۷ ـ فشار ترکیدن : ۴ برابر فشار کارو یا فشاری معادل حداقل ۵۰ کیلوگرم بر سانتی متر مربع است هر کدام که بیشتر باشد .

۳ ـ ویژگیها

۳ ـ ۱ ـ ساختمان : 

۳ ـ ۱ ـ ۱ ـ بدنه کپسول آتش نشانی یا خاموش کننده باید در برابر خوردگی و زنگ زدگی مقاوم بوده و از یکی ازمواد زیر تهیه شده باشد .الف ­ فولاد با تاب کششی حداقل ۳۰ کیلوگرم بر میلیمتر مربع , تنش تسلیم حداقل ۱۵ کیلوگرم بر میلیمتر مربع و ازدیاد طول نسبی حداقل ۲۵ درصد فولاد با مشخصات زیر توصیه میشود . فولاد کم کربن نورد سرد شده با مشخصات شیمیائی ب ­ فولاد زنگ نزن مناسب فولاد ضد زنگ با مشخصات زیر توصیه میشود .

ج ­) آلیاﮊهای آلومینه:آلومینه طبق استاندارد ملی توصیه میشود . آلومین ۵۰۸۳ با مشخصات زیرآلومینیوم دارای تاب کششی حداقل ۳۰ کیلوگرم بر میلی متر مربع

۳ ـ ۱ ـ ۲ ـ گلوئی جنس گلوئی باید از فولاد , فولاد ضد زنگ , برنج , برنز , آلیاﮊهای آلومینیوم ( هر کدام که مناسبتر باشد ) انتخاب شود . توصیه میشود که جنس گلوئی و بدنه یکسان باشد . برای فولاد کم کربن جدول شماره ۱ فولاد ضد زنگ جدول شماره ۲ و آلومینیوم جدول شماره ۳ توصیه میشود .برنج گلوئی که بصورت آهنگری قرص فلز تهیه میشود باید در حدود %۴۰ روی داشته و مطابق با استانداردهای ملی ایران باشد .برای آگاهی از مشخصات برنز به استاندارد ۲۰ مراجعه شود .

 ۳ ـ ۱ ـ ۳ ـ درپوش جنس درپوش باید از فولاد , فولاد ضد زنگ , برنج , آلیاﮊ آلومینیوم , آلیاﮊهای مس , برنز و یا پلاستیک مناسب باشد پلاستیک مصرفی باید اکریلونیتریل , بوتادین استایون , پلی کربنات و یا استات رزین باشد ( برای جنس فولاد یا آلیاﮊ آلومین به جداول شماره ۱ و ۲ و ۳ مراجعه شود .) مس به استاندارد مراجعه شود .برنز به استاندارد مراجعه شود .مس با تاب کششی حداقل ۱۸۵ کیلوگرم بر میلی متر مربع توصیه میشود .

۳ ـ ۱ ـ ۴ ـ رهانه: بدنه رهانه میتواند از برنج و یا فولاد انتخاب شود فولاد مطابق با جدول شماره ۱ بوده و برنج مطابق با بند ۲­۱­۳ باشد .

۳ ـ ۱ ـ ۵ ـ فشنگ گاز به استاندارد ملی ایران به شماره ۸۶۸ مراجعه شود .

۳ ـ ۱ ـ ۶ ـ نگهدارنده فشنگ باید دارای استحکام کافی بوده و مقاوم در برابر خوردگی باشد .

۳ ـ ۱ ـ ۷ ـ سوراخ کننده فشنگ کفه ضربه خور , میله , سوزن و ضامن باید دارای استحکام کافی بوده و مقاوم در برابر خوردگی باشد و از یکی از مواد زیر تهیه شده باشد .در ضمن نوک آن (pin) دارای سختی بین ۴۰ تا ۵۰ راکوئل باشد .فنر آن باید دارای مقاومت کافی در برابر نیروهای وارده باشد و از فولاد ضد زنگ تهیه شود . اجزاء گازبند کننده ان باید مطابق با بند ۱۷­۱­۳ باشد .

۳ ـ ۱ ـ ۸ ـ شیر فشنگ:به استاندارد ملی مراجعه شود .

۳ ـ ۱ ـ ۹ ـ لوله خروجی داخلی باید مقاوم در برابر خوردگی است.

۳ـ ۱ ـ ۱۰ ـ لوله ورودی گاز باید از مس و یا فولاد باشد .

۳ ـ ۱ ـ ۱۱ ـ شیلنگ تخلیه گاز ( لوله خروجی خارجی ) باید در برابر مواد اسیدی و قلیایی و گاز محرک ( از قبیل ازت و انیدرید کربنیک) مقاوم بوده و میتواند منجنیت آن از جنس رایون ( ابریشم ) باشد این شیلنگ باید با مشخصات داده شده در استاندارد ملی ایران به شماره ….. مطابقت نماید .

۳ ـ ۱ ـ ۱۲ ـ شیر کنترل تخلیه باید در برابر خوردگی مقاوم باشد و از یکی از مواد زیر تهیه شود .

• برنج
• پلاستیک
• آلومینیوم

۳ ـ ۱ ـ ۱۳ ـ پاشنده ( نازل ) باید در برابر خوردگی مقاوم بوده و از پلاستیک بوتادین استایون پلی کربنات و یا استات رزین ,) برنز , برنج و آلومینیوم تهیه شود .

۳ ـ ۱ ـ ۱۴ ـ فشارسنج :  از نوع مناسب تهیه شده باشد ( به بند ۷­۳­۲­۳ مراجعه شود .)

۳ ـ ۱ ـ ۱۵ ـ دستگیره حمل دارای مقاومت کافی بوده و از جنس فولاد و یا پلاستیک که در مقابل دمای حداقل ۱۲۵ درجه سلسیوس تغییر فرم ندهد .

۳ ـ ۱ ـ ۱۶ ـ بست نصب دارای مقاومت کافی بوده و از جنس بدنه باشد .

۳ ـ ۱ ـ ۱۷ ـ واشر oring مخصوص درپوش و سوراخ کننده فشنگ از جنس لاستیکی باشد که در برابر مواد شیمیائی که ممکن است در معرض آن قرار گیرند مقاوم بوده و بتواند مانع نشت فشار داخلی کپسول آتش نشانی یا خاموش کننده گردد .

۳ ـ ۱ ـ ۱۸ ـ پایه موادی که در ساختمان پایه بکار میرود باید چنان انتخاب شود که در جای اتصال بدنه و پایه رنگ زدگی ایجاد ننماید جنس آن از فولاد آلومینیوم و یا پلاستیک و یا از جنس خود بدنه باشد .

۳ ـ ۲ ـ نحوه ساخت:

۳ ـ ۲ ـ ۱ ـ طراحی بدنه , سر و ته , اتصالات بطور کلی کپسول های آتشنشانی یا خاموش کننده میتواند به سه طریق زیر ساخته شود ۱ ـ دو قطعه پرس شده ( بدنه فوقانی و بدنه تحتانی .) ۲ ـ سه قطعه پرس شده ( سر و ته ) و یک استوانه میانی ( بدنه ) ۳ ـ بدون درز بدنه های فولادی میتواند طبق هر یک از روشهای ۱ یا ۲ و یا ۳ ساخته شود . سر کپسول آتش نشانی یا خاموش کننده باید بصورت محدب بطرف خارج باشد ته و یا کف خاموش کننده میتواند بصورت محدب بطرف خارج یا مقعر بطرف داخل باشد . ولی باید توجه داشت که اگر ته سیلندر بصورت مقعر بطرف داخل ساخته شود برای تعیین ضخامت ورق آن باید ضخامتی را که طبق فرمول بند ۲­۲­۳ محاسبه شده است ضرب در ضریب ۱/۶۷ نمود . در هر حال شعاع انحنای محل اتصال سر و ته به بدنه نباید کمتر از ۰/۱ قطر داخلی خاموش کننده و شعاع کروی آنها نباید از قطر استوانه بدنه بیشتر باشد .اگر بدنه از آلومینیوم است باید طبق روش ۳ ساخته شود ته بدنه میتواند کاو و یا کوﮊ باشد ولی بهر حال شعاع آن نباید از قطر استوانه بدنه بیشتر باشد .در صورتی که پایه خاموش کننده از قطعه جداگانه ساخته نشده باشد حداقل فاصله درز جوش اتصال ته بدنه تا سطح زمین نباید از ۲ سانتی متر کمتر باشد . در صورتیکه ته بدنه کوﮊ باشد فاصله نزدیکترین قسمت آن تا سطح زمین نباید از یک سانتی متر کمتر باشد .بهر حال پایه خاموش کننده باید دارای منافذی جهت تهویه هوای زیر کپسول آتش نشانی یا خاموش کننده و جلوگیری از زنگ زدن آن در اثر رطوبت باشد .

 ۳ ـ ۲ ـ ۲ ـ ضخامت بدنه خاموش کننده ضخامت دیواره بدنه خاموش کننده طبق فرمول زیر محاسبه میشود .

۱ ـ برای بدنه استوانهای مخزن(دایره)

۲ ـ سر یا ته بیضوی

۳ ـ سر و ته نیمه بیضوی

۴ ـ سر و ته

در حالیکه :

t : ضخامت بدنه رایج

p: فشار کاری

s : تنش در آزمون فشار کاری

۱b : D قطر داخلی سر و ته به اینچ

d : قطر داخلی ( قسمت استوانهای پوسته اینچ )

r : شعاع انتهائی اینچ

h : فاصله سر تا تانژانت نقطه دیواره

در هر حال ضخامت بدنه خاموش کننده هائی با ظرفیت ۶ کیلوگرم و بالاتر نباید از ۱/۲۵ میلی متر کمترباشد .ضخامت سر و ته و بدنه در محلهای مختلف آن و قبل از رنگ باید اندازهگیری شود .

 ۳ ـ ۲ ـ ۳ ـ طراحی سایر ملحقات کپسول آتش نشانی یا خاموش کننده

 ۳ ـ ۲ ـ ۳ ـ ۱ ـ گلوئی حلقه گلوئی باید بتواند فشارهای آزمون را تحمل نماید . دهانه گلوئی برای خاموش کننده های با ظرفیت ۳ کیلوگرم و کمتر حداقل ۲۰ میلیمتر و برای بیشتر از آن حداقل ۲۵ میلی متر باید باشد . طول موثر قسمت دندانهدار حلقه گلوئی که برای بستن درپوش بکار میرود نباید کمتر از اندازه های جدول شماره ۵ باشد . دنده آن برطبق استاندارد ملی ایران به شماره ۱۴۸ میباشد . و باید یکسان با دنده درپوش باشد . گلوئی میتواند جوش شده و یا در صورتی که پس از دنده شدن حداقل ضخامت بدنه را داشته باشد قسمتی از سر باشد .

۳ ـ ۲ ـ ۳ ـ ۲ ـ درپوش درپوش باید بتواند فشار آزمون را تحمل نماید . باید دارای سوراخ و یا شیار تخلیه باشد که در قسمت دنده آن تعبیه شده و بتواند هر فشار باقی مانده در بدنه خاموش کننده را قبل از برداشتن کامل آن خارج نماید. تعداد سوراخها حداقل باید ۳ عدد بوده و حداقل قطر آن ۱/۵ میلیمتر و حداکثر آن۲/۵ میلیمتر باشد . تعداد شیارها حداقل ۳ عدد و طول آن کل دندهها باشد .دنده درپوش باید برطبق استاندارد ملی ایران به شماره ۱۴۸ و باید با دنده گلوئی یکسان باشد .طول قسمت دنده پیچ شده درپوش باید به اندازهای باشد که نازک شدن واشر زیر درپوش را که در اثر فشار و یا سائیدگی بوجود میآید جبران نماید .برای باز کردن درپوش باید با آچار و با دست طرح مناسبی در نظر گرفته شود .

۳ ـ ۲ ـ ۳ ـ ۳ ـ نگهدارنده فشنگ وقتی که فشنگ در داخل بدنه ( زیر درپوش ) قرار میگیرد باید دارای نگهدارنده های مناسب باشد که وسیله سوراخ کننده بتواند صفحه فشنگ را سوراخ نماید . برای کپسول های آتشنشانی یا خاموش کنندههای نوع پودری فشنگ خارج نگهدارنده فشنگ باید در محل اتصال رنگ زدگی ایجاد ننماید .

۳ ـ ۲ ـ ۳ ـ ۴ ـ اهرم سوراخ کننده فشنگ اهرم سوراخ کننده فشنگ باید چنان طرح شود که در ضمن سادگی کاربرد کار رضایت بخش را تامین مینماید . چنانچه دارای میله ( اهرم اعمال فشار ) باشد نسبت بر قطر آن به طول حرکت میله نباید از کمتر بوده و در هر حال کمینه قطر آن باید ۶ میلیمتر باشد .در اهرم سوراخ کننده چنانچه سوزن آن دارای شیار باشد احتیاجی به فنر نمیباشد . در غیر این صورت فنر الزامی میباشد .ضامنی جهت جلوگیری از سوراخ شدن اتفاقی فشنگ باید در نظر گرفته شود .

۳ ـ ۲ ـ ۳ ـ ۵ ـ شیلنگ تخلیه این شیلنگ باید بتواند فشار آزمون بدنه را تحمل کند و در صورت مسطح بودنشیلنگ باید تقویتها کاملا داخلی باشد . طول آن حداکثر یک متر باشد ( همراه با سر لوله )

۳ ـ ۲ ـ ۳ ـ ۶ ـ پاشنده ( نازل ) کپسول  آتش نشانی یا خاموش کننده باید دارای پاشنده مناسبی بوده و کار رضایت بخشی ( مطابق با جدول شماره (۸ را تامین نماید . خروجی باید بصورتی طراحی گردد که در اثر ضربات احتمالی تغییر شکل ندهد .

 ۳ ـ ۲ ـ ۳ ـ ۷ ـ فشارسنج کپسول  آتش نشانی یا خاموش کننده پودری تحت فشار باید مجهز به فشارسنج مناسبی که فشار درون بدنه را مشخص نماید باشد . فشار سنج باید از نوعی انتخاب شود که در هنگام باران آب به داخل آن نفوذ ننماید . حداکثر درجه بندی این فشارسنج باید از فشار کار خاموش کننده تجاوز نکند بهرحال در شرایط عادی کار فشار داخل بدنه خاموش کننده نباید از فشار کارکرد آن تجاوز نماید .

۳ ـ ۲ ـ ۳ ـ ۸ ـ دستگیره حمل باید طوری طراحی گردد تا صدمهای به دست نزده و راحتی حمل را تامین نماید ( همچنین عاری از هر گونه لبه تیز باشد )حداقل ضخامت ورق آن ۱/۵ میلیمتر باشد .در موقع حمل و نقل و آماده سازی جهت آزمون باید تغییر فرم و یا شکستگی که باعث جلوگیری از عملکرد کپسول های آتشنشانی یا خاموش کننده بشود در آن پدید نیاید .

۳ ـ ۲ ـ ۳ ـ ۹ ـ بست نصب بست نصب باید به طریقی طراحی شده باشد که بتوان به سهو لت خاموش کننده رااز محل خارج نمود . همچنین باید دارای استحکام کافی باشد . امکانات سقوط خاموش کننده در اثر وزن خاموش کننده یا لرزش ساختمان و غیره را پدید نیاورد. حداقل ضخامت ورق آن باید ۱/۵ میلیمتر باشد . ۳ ـ ۳ ـ جوشکاری جوشکاری درزهای بدنه خاموش کننده باید به روش مناسب و قابل قبولی انجام گیرد و قبل از جوشکاری باید هر گونه رنگ زدگی و ذرات خارجی را از محلی که باید جوش داده شود پاک گردد . مفتو لهای جوشکاری باید با توجه به جنس فولاد بدنه خاموش کننده و پودر بکار رفته در جوشکاری و روش جوشکاری طوری انتخاب گردد که نتایج حاصله از آزمون درز جوش شده با شرایط این استاندارد تطبیق کند .

تذکر :­ در مورد جوشکاری زیر پودری محل جوشکاری حتما باید قبل از انجام جوشکاری چربی زدایی گردد .

الف ­ )درزهای محیطی نوع اتصال جوشکاری برای درزهای محیطی باید مطابق یکی از شکلهای شماره ۴ باشد .

 ب ­ )درزهای طولی بدنه درزهای طولی باید بوسیله جوشکاری قوس الکتریکی جوش داده شوند عمل جوشکاری باید بوسیله ماشین جوشکاری اتوماتیک انجام گیرد که در آن رساندن سیم جوشکاری و همچنین هدایت جوش بطور خودکار بعمل آید . فلز جوش باید کاملا در درزها نفوذ کرده باشد و این درزها باید عاری از هر گونه انقطاع جوش یا برجستگی و فرورفتگی جوش باشد . در مورد جوش لب به لب انحرافتر ازلبه ها نسبت به یکدیگر نباید از ضخامت اسمی ورقه فولاد و یا ۰/۵ میلی متر ( هر کدام کمتر است ) بیشتر باشد . در ورقه های فولادی به ضخامت تا ۳/۲ میلیمتر باید لبه های ورقه در محل درز کاملا به یکدیگر جفت شود و اگر ضخامت ورقه بیشتر از ۳/۲ میلیمتر باشد حداکثر فاصله بین دو لبه باید یک چهارم ضخامت اسمی ورقه باشد . نوع اتصال باید مطابق یکی از فرمهای شکل ۵ باشد .

ﭖ -­ جوشکاری ضمائم بدنه کپسول  آتش نشانی یا خاموش کننده سایر قسمتهای متصل به سر یا ته بدنه یعنی حلقه , پایه , دستگیره حمل فلنج اتصال شیر را میتوان بوسیله زرد جوش و یا جوشکاری برقی به بدنه خاموش کننده جوش داد به شرطی که جنس این ضمائم و محلی از بدنه خاموش کننده که ضمائم به آن جوش داده میشود از فولاد قابل جوشکاری بوده و مقدار کربن آن از ۰/۲۵ درصد تجاوز نکند .

۳ ـ ۴ ـ تعمیر کپسول  آتش نشانی یا خاموش کننده های معیوب خاموش کننده هائی را که در ضمن عملیات ساخت در اثر جوشکاری نواقص قابل تعمیر در آنها بوجود آید یا در ضمن آزمون نشتی در نقاط جوشکاری شده در آنها مشاهده شود میتوان تحت شرایط زیر تعمیر نمود .

الف ­ این تعمیر باید توسط سازنده همین خاموش کننده ها و طبق روش ساخت آنها منطبق با روشهای مذکور در این استاندارد بعمل آید .

ب ­ نواقص ایجاد شده در خطهای جوشکاری را باید قبل از جوشکاری برطرف مجددا جوشکاری نمود . اگر کپسول آتش نشانی یا خاموش کنندهای از جنس آلومینیوم در دمای بالاتر از ۱۷۷ درجه سلسیوس قرار گیرد باید از خط تولید خارج گشته و تحت آزمون هیدرواستاتیکی قرار گیرد .

تبصره ­: برای کپسول آتش نشانی یا خاموش کننده های معیوب میتوان از روش زرد جوش استفاده نمود .

 درزهای زرد جوش شده را میتوان بوسیله مس , آلیاﮊ مس , و یا آلیاﮊ نقره زرد جوش نمود نوع اتصال باید مطابق یکی از فرم های شکل ۴ باشد . در صورتیکه جوش از نوع لب به لب نباشد لبه های ورقه باید حداقل به اندازه ۷ برابر ضخامت ورقه بر روی هم قرارگرفته و قبل از جوشکاری باید آنها را بوسیله نقطه قوس الکتریکی کاملا بر هم استوار کرد بطوریکه فلز لبه ها با هم تماس کامل داشته باشند. زرد جوش باید همراه با پودر مناسبی انجام شده و ماده بکار رفته برای زرد جوش را باید در یک طرف درز قرار داده و آنقدر حرارت ببیند تا بطور یکنواخت از سر تا سر طرف دیگر درز خارج شود . آلیاﮊ مسی که برای زود جوش بکار میرود باید دارای ترکیب شیمیائی زیر باشد .مس کمینه ۹۵ درصد , سیلیسیوم ۱/۵ تا ۳/۸۵ درصد منگنز ۰/۲۵ تا ۱/۱۰ درصد و نقطه ذوب آلیاﮊ نقره بکار رفته برای زرد جوش باید از ۵۳۸ درجه سلسیوس بیشتر باشد .درزهای طولی زرد جوش شده با مس باید دارای مقاومت حداقل ۱/۵ برابر مقاومت فولاد دیواره باشد .

۴ ـ بار آتش خاموش کن : پودر مصرفی نباید سمی و یا هادی برق باشد و در شرایط عادی که در خاموش کننده میماند باید خواص روانی خود را نگاهدارد و نباید بصورت کلوخه درآید . گازهایی که از فشار آن برای بیرون راندن پودر استفاده میشود باید در شرایط محیط خواص خشکی خود را حفظ نمایند ( به استاندارد ملی ایران ….. برای پودر مراجعه شود .) حد رواداری پر کردن خاموش کننده در جدول شماره ۶ داده شده است .

۵ ـ خوردگی : اگر بدنه خاموش کننده از جنس مقاوم در برابر خوردگی ساخته نشده باشد باید به روشهای مناسبی آنرا در برابر خورده شدن نگاهداری کرد .هر روشی که برای نگاهداری بدنه در برابر خوردگی انتخاب میشود باید چنان باشد که در طول زمان اثر خود را از دست ندهد و مواد بکار رفته برای این منظور در دمای محیط تا ۷۰ درجه سلسیوس نباید نرم و چسبنده شود .قبل از پر کردن کپسول های آتشنشانی یا خاموش کننده باید توجه داشت که داخل آن تمیز خشک و عاری از خوردگی باشد . همچنین قبل از رنگ و یا هر گونه پرداخت محافظ باید بدنه و ملحقات خاموش کننده را باید بطور بصری برای منظور ذکر شده در بالا مورد بررسی قرار داد . ( از روشهای بکار گرفته شده برای جلوگیری از خوردگی روش فسفاته کردن توصیه میشود .)

۶ ـ رنگ :  کپسول آتش نشانی یا خاموش کننده باید جهت محافظت در مقابل زنگ زدگی بوسیله لااقل دو لایه رنگ پوشیده شود . خاموش کنندهها قبل از رنگ باید شستشو و چربی زدائی شوند .رنگ باید بطور یکنواخت تمام سطح خاموش کننده را بپوشاند ( حداقل ضخامت رنگ ۴۵ میکرون باشد .)رنگ نباید توسط شستن یا ناخن از بین برود .خاموش کننده باید توسط رنگ کورهای ( استاندارد ملی ایران به شماره ۱۵۵ )رنگ گردد .

۷ ـ نمونه برداری :

۷ ـ ۱ ـ خاموش کننده های تولید شده باید به چند دسته تقسیم نمود بطوریکه هر دسته مشتمل بر بدنه هایی باشد که از یک نوع و یک جنس بوده و در یک کارگاه در طول یک روز و یا روزهای متوالی از ورقه ائی با ویژگیها و جنس مشابه و بطور سری ساخته شده و تحت شرایط مشابهی جوشکاری شده باشد .

۷ ـ ۲ ـ برای انجام آزمونهای فشار آب ( ترکیدن ) باید از هر دسته تعیین شده در فوق بطور اتفاقی طبق جدول زیر نمونه برداری شود .

۷ ـ ۳ ـ برای انجام آزمونهای فیزیکی و جوشکاری از هر تعداد بدنه های خاموش کننده که طبق ویژگیهای مذکور در بند ۱­۷ طی هر ۲۴ ساعت ساخته میشود باید یک بدنه خاموش کننده بطور اتفاقی بعنوان نمونه انتخاب گردد .

۸ ـ آزمونها

۸ ـ ۱ ـ آزمونهای نشت

 ۸ ـ ۱ ـ ۱ ـ آزمون نشت در این آزمون باید بر روی کلیه کپسول آتش نشانی یا خاموش کنندههای تولید شده انجام گیرد به مدت حداقل ۲/۵ دقیقه تحت فشار هیدرواستاتیک معادل دو برابر فشار کار و یا ۲۵ کیلوگرم بر سانتی متر مربع ( هر کدام که بیشتر است ) قرار دهند . در این مدت نباید هیچگونه نشت و یا تغییر شکلی قابل رویت در بدنه پیدا شود . دمای محیطی باید بین ۱۶ تا ۲۱ درجه سلسیوس باشد .

۸ ـ ۱ ـ ۲ ـ آزمون ترکیدن وقتی که کپسول  آتش نشانی یا خاموش کننده تحت فشار ترکیدن قرار میگیرد باید ترکیدن آن در فشاری بیش از ۵۰ کیلوگرم بر سانتی متر مربع اتفاق بیافتد .

۸ ـ ۱ ـ ۳ ـ آزمون شیلنگ تخلیه ( به استاندارد ملی ایران به شماره ….. مراجعه شود .)

۸ ـ ۲ ـ آزمون تخلیه خاموش کننده طرح و ساخت خاموش کننده باید چنان باشد که هنگامی که با مقدار معینی پودر پر شود و با شرایط عادی در دمای ۱۶ تا ۲۱ درجه سلسیوس بکار رود بتواند حداقل ۸۰ درصد پودر موجود در مخزن را در زمان تعیین شده در جدول شماره ۸ خالی کند قبل از آزمون خاموش کننده را باید یکبار برگردانید .

۸ ـ ۳ ـ آزمونهای فیزیکی

۸ ـ ۳ ـ ۱ ـ آزمونهای جوش برای درزهای طولی که مشتمل است بر :

الف ­ آزمون کشش جوش بر روی نمونه هائی که درز جوش در عرض آنست .

•  آزمون کشش جوش بر روی نمونه هائی که درز جوش در طول آنست .
•  آزمون خمش هدایت شده پشت و روی جوش با دستگاهی با اندازه های ثابت الف ­ آزمون کشش جوش برای نمونه هائی که درز جوش در عرض ان است از بدنه خاموش کننده انتخاب شده باید نمونه ای در جهت عمود بر درز جوش شده به اندازه های داده شده در شکل شماره ۶ بریده و در صورت لزوم آنرا با وارد کردن نیروی تدریجی و بدون ضربه صاف نمود . گرم کردن نمونه به هیچ وجه مجاز نمیباشد گرده جوش را با سنگ زدن آن میتوان تا سطح نمونه صاف نمود ولی ضمن اینکار باید مکررا نمونه را سرد کرد . قبل از شروع آزمون باید ضخامت فلز جوش شده و حداقل عرض و طول موثر نمونه دقیقا اندازه گیری شده و آنقدر نیروی کششی به نمونه وارد گردد تا پاره شود و حداکثر نیروی وارده یادداشت شود .تنش کششی که در اثر آن نمونه پاره شده باید مساوی نیروی گسیختگی محاسبه شده برای سطح مقطع فلز جوش شده باشد که تنش حاصله از این نیرو نباید از دو برابر حداکثر تنش ایجاد شده در جدار در هنگام آزمایش بدنه خاموش کننده کمتر باشد .

A : طول موثر نمونه که باید ۲۴t باشد

B : پهنای موثر نمونه که باید ۶T باشد

C : حداقل ۳ میلی متر

D : حداقل ۷۶ میلی متر در صورتیکه اندازههای سیلندر کافی باشد

T :ضخامت نمونه

W : پهنای دو سر نمونه

R : شعاع انحنأ که ۵۰ میلی متر میباشد .

E : جوش عرضی

یادآوری : اگر طول دو سر نمونه بعلت کوچک بودن بدنه خاموش کننده برای اتصال در فک دستگاه کشش کافی نباشد میتوان طول سرهای نمونه را اضافه کردهد قطع های برای گذاشتن در گیره به سرهای نمونه جوش داد .آزمون کشش جوش برای نمونه هائی که درز جوش در طول آن است نمونه را باید طبق اندازه های شکل (۷) آماده کرد و آنرا با وارد آوردن نیروی تدریجی صاف و مسطح نمود وارد آوردن ضربه و گرم کردن نمونه مجاز نمیباشد.

A :طول نمونه که باید ۲۴ برابر T باشد .

B : پهنای نمونه که حداقل ۱۲/۵ میلیمتر یا ۶ برابر T باید باشد . =C حداقل ۳ میلیمتر

T : ضخامت نمونه

R : شعاع انحنأ که ۵۰ میلیمتر میباشد . =W پهنای نمونه

H : فاصله بین مقطع موازی و طول نمونه که ۶/۳ میلیمتر میباشد

طول موثر نمونه را باید بوسیله دو خط عمود بر محور خط جوش با سوزن خط کش علامت زده و مشخص نمود و سپس باید نمونه را آنقدر کشید تا با حداقل ازدیاد طول نسبی لازم در آن بدست آید و یا نمونه پاره شود . در این آزمون مقدار ازدیاد طمول نسبی پس از گسیختگی را باید تا دقت ۰/۲۵ میلی متر اندازه گیری کرد .در نمونه هائی که حداکثر تنش تسلیم فلز آنها ۳۵۰۰ کیلوگرم بر سانتی متر مربع باشد باید مقدار ازدیاد طول نسبی پس از گسیختگی حداقل ۱۵ درصد باشد .

ﭖ آزمون خمش هدایت شده پشت و روی جوش بوسیله دستگاهی با اندازه های ثابتبرای آزمون خمش پشت و روی جوش باید از همان بدنه خاموش کننده که برای آزمون کشش مورد استفاده قرار گرفته است را برید و این نمونه را باید در جهت عمود بر درز جوش شده انتخاب نموده و آنرا میتوان صاف و مستقیم کرده و گرده جوش و نوار نگهدارنده پشت ( در صورت وجود ) را باید تا سطح روی نمونه صاف نمود .

T :ضخامت ورق

W : پهنای نمونه که ۳۸ میلیمتر باید باشد .

 L : طول نمونه که باید حداقل ۱۵۰ میلیمتر باشد .

F : این لبه ها را میتوان با شعله برید و با ماشین صاف کردن بعدی آن اختیاری است=r شعاع حداکثر لبه نمونه ۱/۵ میلیمتر

G : گروه جوش که باید صاف شود .

نمونه را باید توسط دستگاهی به اندازه های ثابت که آزمون کرد . نمونه را باید طوری روی قالب ( ماتریس ) قرار داد که محل جوش شده در وسط دهانه آن واقع شود . نمونه هائی را که برای آزمون خم کردن از روی جوش بکار میروند باید طوری قرار داد که روی جوش بطرف پائین دهانه باشد و در نمونه هائی که برای خم کردن از پشت جوش آزمون میشود باید پشت جوش بطرف پائین دهانه قرار گیرد .نمونه را باید با وارد آوردن نیرو به سمبه داخل ماتریس راند تا وقتیکه انحنای نمونه به حدی برسد که نتوان سیمی به قطر ۰/۸ میلیمتر را از فاصله بین کف ماتریس و نمونه عبور داد .سطح محدب شده نمونه را باید از نظر پیدا شدن ترک یا سایر شکافهای معیوب کننده بازرسی نمود نمونه هائی که بعد از خم شدن در آنها ترک یا شکافی بطول بیشتر از ۳/۲ میلیمتر در هر جهت بوجود آمده است باید جزو نمونه های مردود دانست شکافهائی را که ضمن آزمایش در گوشههای نمونه بوجود آمده است نباید مورد توجه قرار داد مگر اینکه مسلم شود این شکافها در اثر وجود ناخالصیها یا سایر معایب داخلی نمونه بوجود آمده است .

 ۸ ـ ۳ ـ ۲ ـ آزمونهای جوش برای درزهای محیطی که مشتمل بر :

۸ ـ ۳ ـ ۲ ـ ۱ ـ آزمون مسطح کردن نمونه هائی که از مقطع استوانهای بدنه خاموش کن بریده شده است . نمونه را باید طوری تهیه و انتخاب نمود که عرض آن حداقل ۳۸ میلیمتر بوده و خط جوش در امتداد طول باشد و سپس آنرا بدور استوانهای به قطر ۱۲ برابر ضخامت فلز بدنه خاموش کننده بپیچانید .در این آزمون نباید هیچگونه ترک در خط جوش بوجود آید .

۸ ـ ۳ ـ ۳ ـ عدم تطبیق نتایج آزمونهای اولیه :هر گاه در هر یک از آزمونهای جوشکاری نمونه آزمودنی با ویژگیهای تعیین شده مطابقت نکند میتوان مجددا از همان دسته بدنه های خاموش کننده اولیه دو بدنه خاموش کننده دیگر انتخاب و طبق روشهای بالا تحت آزمون مجدد قرار داد . اگر نتایج آزمونهای یک یا هر دو نمونه اخیر نیز با ویژگیهای تعیین شده تطبیق ننمود بدنه های کپسول آتش نشانی یا خاموش کننده آن دسته را باید رد نمود .

۸ ـ ۳­۴ ـ گروه بدنه خاموش کننده هائی را که در هر یک از آزمونه ای مجدد رد میشوند در صورت امکان رفع نقص نموده و سپس از آنها طبق جدول نمونه برداری نموده کلیه آزمونها را در مورد آنها اجرا میکنیم در این آزمونها فقط بدنه خاموش کننده هائی قابل قبول خواهند بود که نتیجه تمام آزمونهای انجام شده روی نمونه آنها رضایت بخش باشد .

۸ ـ ۴ ـ آزمون خوردگی در برابر افشاندن مه نمکی خاموش کننده را با تمام ملحقات آن ( از قبیل بست نصب و )…. باید برای مدت۲۴ ساعت تحت آزمون آب نمک قرار داد . نمونه خاموش کننده باید بطور عمودی قرار گیرد . محلول نمک ۵ درصد وزنی کلرور سدیم و آب مقطر باشد PH. آن باید بین ۶/۵ و ۷/۲ و چگالی آن بین ۱/۱۲۶ و ۱/۱۵۷ در ۳۵ درجه سلسیوس باشد .بعد از این آزمون هیچگونه خللی در عملکرد خاموش کننده بوجود نیاید و آثاری از خوردگی در خاموش کننده نیز مشاهده نشود .

۸ ـ ۵ ـ آزمون بررسی فشار: تمام کپسول آتش نشانی یا خاموش کننده هائی که از نوع پودری تحت فشار میباشند باید پس از پرشدن در شرایط عادی کار بمدت ۲۱ روز در انبار نگهداشته شده و سپس فشار آن اندازه گیری شود . خاموش کننده هایی که فشار آنها کم شده باشد مورد تائید این استاندارد نخواهد بود .

۸ ـ ۶ ـ آزمون بست نصب خاموش کننده پر را بطور مناسب توسط بست نصب بر روی صفحه چوبی عمودی نصب کنید . نیرویی ایستایی عمودی برابر با ۵ برابر وزن پر خاموش کننده را برای مدت ۵ دقیقه به قسمت فوقانی خاموش کننده اعمال نمایید . بست نصب باید تحمل نماید .

۸ ـ ۷ ـ آزمون قدرت اطفأ کپسول آتش نشانی یا خاموش کننده باید بتواند آتشی را که از ریختن بنزین روی سطح آب در داخل تشتک مربعی با ویژگیهای زیر در هوای آرام شعله ور شده است خاموش کند . کمینه سطح شعله ور شده برای هر کیلوگرم پودر در دستگاه متر مربع است مقدار بنزین برای هر متر مربع سطح تشتک برابر ۱۲ لیتر است لبه های تشتک باید قائم باشد و فاصله سطح بنزین تا لبه تشتک ۷ سانتی متر باشد .۳۰ ثانیه بعد از شعله ور شدن آتش باید اقدام به خاموش کردن آن گردد .

یادآوری: ­ هنگام خاموش کردن آتش های گسترده باید لباس ایمنی ویژه پوشیده شود.

۹ ـ آزمون هائی که در مراحل تولید خاموش کننده باید انجام گیرد : برای حصول اطمینان از اینکه خاموش کننده ساخته شده با شرایط و مقررات این استاندارد تطبیق مینماید سازنده باید برنامهای تنظیم کند که کپسول  آتش نشانی یا خاموش کننده ها در طول مدت ساخت مرتبا مورد بازرسی و آزمونهای مختلف قرار گیرند . این برنامه باید لااقل شامل موارد زیر باشد .الف ­ آزمون هیدرولیکی نشت این آزمون جهت اطمینان از عدم نشتی درز جوشها باید قبل از رنگ کردن بدنه بر روی تمام بدنه های کپسول آتش نشانی یا خاموش کننده انجام پذیرد . آزمون هیدرولیکی ترکیدن از هر دسته یک خاموش کننده انتخاب شود .

۱۰ ـ نشانه گذاری

۱۰ ـ ۱ ـ روی بدنه خاموش کننده هایی که مطابق این استاندارد ساخته و آزمون شده اند باید اطلاعات زیر بطور واضح و خوانا چاﭖ و یا برچسب شود . برچسب و یا چاﭖ باید بصورتی باشد که بر اثر مرور زمان کنده و یا پاک نشود .

الف ­) جمله خاموش کننده که از نوع پودری با ذکر نوع پودر و نوع خاموش کننده

ب)­ مشخص کردن کاربرد آن طبق طبقه بندی انواع آتش سوزیها

ج ) وزن پودر پر شده در مخزن ( برحسب کیلوگرم ) و فشار کار فشار آزمون ( برحسب کیلوگرم بر سانتی متر مربع ) دمای محیطی ( برحسب حداقل ­۱۵ و حداکثر +۵۰ درجه سلسیوس )

د ­)اسم یا علامت اختصاصی سازنده

ه ­)جمله پس از استفاده دوباره خاموش کننده را پر کنید .

و) سال ساخت و جمله ساخت ایران

ز) تعیین آزمون هیدرواستاتیکی ( هر دو سال یکبار برای بدنه )

ح ) شماره این استاندارد و علامت استاندارد

در فایل ویدیویی زیر عملکرد یک کپسول آتش نشانی را ملاحظه بفرمایید: